Η ΝΥΧΤΑ!, η Rebecca Prichard και η Σύγχρονη Βρετανική Δραματουργία -

in yer face, Yard Gal, Η νύχτα

Η ΝΥΧΤΑ!, η Rebecca Prichard και η Σύγχρονη Βρετανική Δραματουργία

Η ΝΥΧΤΑ! [Yard Gal] / Rebecca Prichrad

Τα αποσπάσματα που ακολουθούν βρίσκονται στη Διδακτορική Διατριβή

Σύγχρονη Βρετανική Δραματουργία:

το θέατρο Στα Μούτρα (In-Yer-Face Theatre) ως ανάγνωση της κοινωνικής τοπογραφίας του 1990

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Επόπτρια Καθηγήτρια: Άννα Σταυρακοπούλου

Συνεπόπτριες Καθηγήτριες: Γλυκερία Καλαϊτζή Έλση Σακελλαρίδου

Στον αντίποδα της ποπ κουλτούρας του γυναικείου λαμπερού πρότυπου, μια πολύ πιο σκοτεινή και περιθωριακή (‘underground’) κοινωνική πραγματικότητα μακριά από το «γκέτο» του αστικού φεμινισμού, έρχονται να
καταγράψουν με τα έργα τους οι Ρεμπέκα Πρίτσαρντ (Rebecca Prichard) με το Yard Gal (1998),203 και η Τζούντι Άπτον (Judy Upton) με το Ashes and Sand (1994)
«ενώ η επικράτουσα τάση ήταν η αναθεώρηση της οργής μέσα από μια παραδοσιακή
αρσενική καθοδήγηση, το νέο αυτό γυναικείο θέατρο προκάλεσε μερικούς κριτικούς
να εξετάσουν τις επιπτώσεις του φύλου της συγκεκριμένης γραφής. Με έργα όπως το
Yard Gal και το Blasted που εμφανίστηκαν την περίοδο 1994-95 στο Court, ίσως ‘ο
αληθινός κληρονόμος του μανδύα του Όσμπορν να είναι μια οργισμένη νεαρή
γυναίκα’» Δήλωση της κριτικού Sarah Hemming, όπως παρατίθεται στο: Αston, Feminist Views

ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
Καινούργιο θέατρο; Πρώτη Απόπειρα Ορισμού ……………………………………………… 25
1. Θέατρο Στα Μούτρα: μια «ανακατάληψη» του θεάτρου της Σκληρότητας
[théâtre de la Cruauté] ……………………………………………………………………………………… 26
2. Θέατρο Στα Μούτρα: το «νέο» θέατρο Καταστροφής [theatre of Catastrophism] …… 30
3. H αισθητική του σοκ [shock aesthetics] …………………………………………………………….. 35
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
«Rewind»: από την μεταπολεμική Βρετανία στην «Cruel Britannia» – Δεύτερη
Απόπειρα Ορισμού ………………………………………………………………………………………… 42
1. «Εν αρχή όλων»: ο θεσμός της λογοκρισίας (1737-1968) ……………………………………. 43
2. Βρετανία: σκέτο ……………………………………………………………………………………………… 48
3. Κωδικός: οργή ……………………………………………………………………………………………….. 52
4. Η οργισμένη διαδρομή «κατάμουτρα»:
α) Θέατρο Στα Μούτρα: θέατρο σύγχρονης οργής
1956: Οργισμένα Νιάτα …………………………………………………………………………………… 54
i. Arts Council ……………………………………………………………………….. 59
ii. English Stage Company ……………………………………………………….. 61
β) Θέατρο Στα Μούτρα: θέατρο αφυπνισμένου ανθρωπισμού
1965: Λυτρωμένοι (Μια οιδιπόδεια κωμωδία) ……………………………………………………. 65
i. Παρασκηνιακά και άλλα……………………………………………………. …. 65
ii. Λυτρωμένοι; ………………………………………………………………………… 70
γ) 1978: Kiss Daddy Goodnight ……………………………………………………………………….. 78
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
δ) 1979: Θέατρο Στα Μούτρα: θέατρο της μεταθατσερικής γενιάς ……………………….. 81
i. Η κόρη του μπακάλη …………………………………………………………….. 81
ii. «Καυγάς δυο φαλακρών για μια χτένα!» …………………………………… 83
iii. «Τhere is no such thing as society» ………………………………………… 86
ε) 1990: Τhe «naughties» nineties …………………………………………………………………….. 90
i. «Cool Britannia» = Cruel Britannia· θέατρο Στα Μούτρα= «Cruel
Britannia theatre» θέατρο μιας Απάνθρωπης Βρετανίας) …………… 95
ii. Ο ρόλος των μικρών θεάτρων και των καλλιτεχνικών διευθυντών.. 97
iii. Θέατρο Στα Μούτρα: theatre of «Urban Ennui», «Zeitgeist theatre»
ή τo «νέο» πολιτικό θέατρο; ………………………………………………….. 102

ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ
Εκείνη η στιγμή: το τέλος της Ιστορίας …………………………………………………………… 106
1. Το τέλος της Ιστορίας; ……………………………………………………………………………………… 107
2. «Όποιος κοιμάται απόψε είναι νεκρός» ……………………………………………………………… 109
3. «Σώστε μας!» …………………………………………………………………………………………………. 110
4. Ανοιχτή δοκιμή; ……………………………………………………………………………………………… 112
5. Επιχείρηση «Σοκ και Δέος» (‘Shock and awe’) ………………………………………………….. 113
6. Θέατρο Στα Μούτρα: η «γραμματέας» της Ιστορίας εκείνης της στιγμής ………………. 115
ΤΕΤΑΡΤΟ ΜΕΡΟΣ
Μεθοδολογικά Εργαλεία Ανάγνωσης ……………………………………………………………… 117
1. Μichel Foucault, «Περί αλλοτινών χώρων» (‘Des espaces autres’), Eτεροτοπίες ……… 119

2. Marc Augé, Non-Places: Introduction to an Anthropology of Supermodernity ………… 131
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΕΜΠΤΟ ΜΕΡΟΣ
«Έργα και ημέραι» …………………………………………………………………………………………. 137
1. Τrainspotting …………………………………………………………………………………………………. 138
Τraverse Theatre – Ιrvin Welsh, Τrainspotting (1994): το κινηματογραφικό θέατρο
Στα Μούτρα (in-yer-face film) 139
-«In-yer -Beat Generation»: made in Edinburgh …………………………………………………. 139
-«It’s shite being Scottish!» ………………………………………………………………………………. 143
-Ηρωίνη – Χωριά Διακοπών Πολυνησίας x ……………………………………………………….. 147
-Trainspotting …………………………………………………………………………………………………. 148
2. Blasted ………………………………………………………………………………………………………….. 150
Royal Court – Sarah Kane, Blasted (1995): τo σήμα κατατεθέν του θεάτρου Στα Μούτρα
(in-yer-face logo) …………………………………………………………………………………………… 151
-Blasted …………………………………………………………………………………………………………. 151
-Επιρροές ………………………………………………………………………………………………………. 156
– Hotel Blasted ……………………………………………………………………………………………….. 160
-«Έχω χέσει και σε καλύτερα μέρη» …………………………………………………………………. 166
– No logo ……………………………………………………………………………………………………….. 172
3. Shopping & Fucking …………………………………………………………………………………….. 178
Out of Joint Theatre – Mark Ravenhill, Shopping & Fucking (1996): το θέατρο Στα
ποπ/ομοφυλόφιλα Μούτρα (in-yer-pop/gay face) …………………………………………….. 179
-«Με τα ερείπια αυτά έχτισα τη ζωή μου…» ………………………………………………………. 188
– ΜcSex …………………………………………………………………………………………………………. 190
– Χωρίς οικογένεια (I) ……………………………………………………………………………………… 193
– Χωρίς οικογένεια; (II) …………………………………………………………………………………… 197
4. Penetrator ……………………………………………………………………………………………………… 200
Royal Court – Anthony Neilson, Penetrator (1994): μαύρη κωμωδία Στα Μούτρα
(in-yer-black comedy face) …………………………………………………………………………….. 201
-Τake me home ……………………………………………………………………………………………… 208
-Looney Tunes ………………………………………………………………………………………………. 212
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
– Μετά το Μετα-τραυματικό Στρες (PTSD) ……………………………………………………….. 216
– Penetrator – Blasted x …………………………………………………………………………………. 219
5. The Pitchfork Disney ………………………………………………………………………………………. 222
Bush Theatre – Philip Ridley, The Pitchfork Disney (1991): το ψυχαναλυτικό θέατρο
Στα Μούτρα (in-yer-psychoanalytic-face) ………………………………………………………. 223
-Breathless……………………………………………………………………………………………………… 231
-Ηomesick ……………………………………………………………………………………………………… 235
-Τρομοπαραμυθία …………………………………………………………………………………………… 237
-Still………………………………………………………………………………………………………………. 240
-Αγάπη από ζάχαρη ………………………………………………………………………………………… 242
-Παρελθόν, παρόν, μέλλον ………………………………………………………………………………. 244
6. The Beauty Queen of Leenane ………………………………………………………………………… 248
Royal Court – Martin McDonagh, The Beauty Queen of Leenane (1996): το
«μεταμφιεσμένο» θέατρο Στα Μούτρα· η ιρλανδική περίπτωση (in-yer-under-coverface:
the Irish case) ……………………………………………………………………………………….. 250
-Ιρλανδική ταυτότητα: wanted (dead or alive) ……………………………………………………. 254
-«Στην Ιρλανδία το έθνος κυρίως παίζεται παρά μιλιέται» …………………………………… 257
-Η Βασίλισσα της ομορφιάς ………………………………………………………………………………. 260
-Τόπος; ………………………………………………………………………………………………………….. 262
-Η «ιρλανδικότητα» ως καθρέφτης …………………………………………………………………… 271
7. Closer ……………………………………………………………………………………………………………. 274
National (Cottesloe Stage) Theatre – Patrick Marber, Closer (1997): το σεξουαλικό
θέατρο Στα Μούτρα (in-yer-sex theatre) ………………………………………………………….. 275
-Closer…………………………………………………………………………………………………………… 277
-Γλώσσα ………………………………………………………………………………………………………… 279
-Ο άλλος ως τόπος ………………………………………………………………………………………….. 283
-«Στο γράμμα Σ γράφει σπίτι» ………………………………………………………………………….. 292
-Η εισβολή του διαδικτύου στη σκηνή ………………………………………………………………. 293
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
8. Attempts on Her Life ………………………………………………………………………………………. 296
Royal Court – Martin Crimp, Attempts on Her Life (1997): το απόν θέατρο Στα Μούτρα
(the absent in-yer-face) ………………………………………………………………………………….. 297
-Γυναίκα: το ωραιότερο «καταναλωτικό αγαθό» ………………………………………………… 305
-Αttempts on Her Life ………………………………………………………………………………………. 307
-Κάπως αστείο (;) ……………………………………………………………………………………………. 313
-Η απουσία ως δραματουργία αληθείας …………………………………………………………….. 316
-Attempts on a «multi-non place»……………………………………………………………………… 319
9. Crave …………………………………………………………………………………………………………….. 322
Paines Plough – Sarah Kane, Crave (1998): οι λέξεις σαν γροθιά Στα Μούτρα ……. 323
«Ι crave white on white and black» …………………………………………………………………… 325
-Ασκήσεις Διακειμενικότητας ………………………………………………………………………….. 332
-Έρημη Χώρα …………………………………………………………………………………………………. 333
-Pre-Paradise Sorry Now & Attempts on Her Life ………………………………………………. 334
-Η οικογένεια και η αγάπη ως ουτοπία ………………………………………………………………. 336
-Ποιός νά ’ναι ο τρίτος που πάντα δίπλα σου βαδίζει; ………………………………………….. 339
ΕΚΤΟ ΜΕΡΟΣ
Χαρτογραφώντας τα συμπεράσματα – Τελευταίες Απόπειρες Ορισμού ……………. 347
1. Θέατρο μάχιμης ηθικής ……………………………………………………………………………………. 348
2. Θέατρο ετεροτοπολογίας …………………………………………………………………………………. 353
3. Glocal theatre …………………………………………………………………………………………………. 357
4. Από τον τόπο στον απόλυτο τόπο ……………………………………………………………………… 361
5. This is the end (?) ……………………………………………………………………………………………. 362
6. Υστερόγραφο: ο ήλιος δεν δύει ποτέ στην Βρετανική Αυτοκρατορία ……………………. 364