Η καταξιωμένη ηθοποιός και ποιήτρια Σίσσυ Δουτσίου διδάσκει υποκριτική τα τελευταία έξι χρόνια στα ερευνητικά Ανοιχτά Σεμινάρια Θεάτρου που διοργανώνει το Ινστιτούτο Πειραματικών Τεχνών. Η φετινή θεατρική σεζόν ξεκινάει με το νέο ανοιχτό σεμινάριο υποκριτικής με τίτλο «Έκσταση στο Σύγχρονο Θέατρο». Ας μάθουμε περισσότερα για αυτό. Συναντηθήκαμε με τη Σίσσυ Δουτσίου στο Θέατρο του Αττικού Άλσους για να την ρωτήσουμε για την «Έκσταση στο Σύγχρονο Θέατρο».
+Iνστιτούτο [Πειραματικών Τεχνών]: Πώς συνδέεται το δικό σας Ανοιχτό Σεμινάριο Υποκριτικής με το θεατρικό πνεύμα τόσων σπουδαίων πρωτοπόρων δασκάλων στην θεατρική ιστορία, τον Γκροτόφσκι και τον Αρτώ;
Σίσσυ Δουτσίου: Ο ίδιος ο Πολωνός Γέρζυ Γκροτόφσκι αναδεικνύεται σε θεμελιωτή της θεατρικής ανθρωπολογίας. Πίσω από την μέθοδο εκπαίδευσης των ηθοποιών του υπήρχε μια φιλοσοφία, μια θεώρηση του κόσμου. Ο Γκροτόφσκι σίγουρα πραγματοποίησε το όραμα του Θεάτρου της Σκληρότητας του Αρτώ. Κάθε μορφή εκπαίδευσης του ηθοποιού προκύπτει μέσα από μια αντίληψη που έχει ο δάσκαλος, ο σκηνοθέτης, ο ίδιος ο ηθοποιός για τον κόσμο. Μαζί με τους ηθοποιούς διερευνά και ο ίδιος αυτή «την κρυμμένη ύλη που καλύπτει την επιδερμίδα» του ηθοποιού. Οι σωματικές ασκήσεις που μας παραδόθηκαν από τους παλιούς μας δασκάλους δεν είναι απλά ένας θησαυρός γνώσεων αλλά και μια εργασία με σκοπό την καθολική ανάπτυξη του ατόμου. Ένα άτομο, ένας ηθοποιός, ένας καλλιτέχνης γόνιμος να μας προσφέρει τη μαγεία της εκστατικής εμπειρίας – μόνο και μόνο γιατί δεν μιμήθηκε την θεατρική πράξη αλλά τόλμησε να συναντηθεί με το αρχέγονο κομμάτι του- αυτό είναι το κάλεσμα του Αρτώ, αυτό είναι το θέατρο που υπηρετούμε.
Στο πλαίσιο του σεμιναρίου δημιουργείται κάθε φορά μια συνάντηση του σύγχρονου θεάτρου με το βίωμα της λύτρωσης. Ένα γεγονός ξεδιπλώνεται, δομημένο και ακριβές, ένα ζωντανό ρεύμα που βασίζεται στο ρυθμό κείμενων που διερευνούν ό,τι χρειάζεται για να ενεργοποιήσουμε τον εαυτό μας απέναντι στην ενσυναίσθηση, απέναντι στον άλλον και απέναντι στον κόσμο. Ο ηθοποιός μελετά τις πολύπλοκες συγκρούσεις του ανθρώπινου συναισθήματος, εξασκείται στον ανθρώπινο πόνο και στην εκστατική χαρά θέλοντας να βοηθήσει τον υπόλοιπο θίασο και το κοινό να μετατρέψει το δικό του μυστικό σε συλλογική χαρά.
+I.Π.Τ.: Ποιό είναι το προσωπικό σας όραμα στο χώρο της αναπαραστατικής τέχνης;
Σ.Δ.: Πρέπει να ερευνήσουμε άγνωστες πτυχές της υποκριτικής. Τόσοι δάσκαλοι μας έχουν μιλήσει για το «φυσικό παίξιμο», τους πειραματισμούς με το σώμα και την φόρμα του λόγου, μας έχουν προσφέρει βαθιές και ουσιαστικές έρευνες για την τέχνη του ηθοποιού. Τώρα είναι σειρά μας να βρούμε αυτούς τους τρόπους που αναλογούν στην εποχή μας ώστε να προσφέρουμε αξέχαστες εμπειρίες στους θεατές και τους εαυτούς μας. Οι παραστάσεις μας και τα μαθήματα προσπαθούν μέσω του ιερού φόβου, της εκστατικής εμπειρίας και του ελέους να μας μιλήσουν για την κάθαρση στο σήμερα. Κάθε φορά, σε κάθε παράσταση που δουλεύουμε μαζί με τον Τάσο Σαγρή, εξετάζουμε τη δύναμη της τελετουργίας, την αυθεντικότητα του ηθοποιού, την ατομική εργασία πάνω σε αρχέτυπα και τεχνικές του σώματος, την καταγωγή του θεάτρου από το τελετουργικό. Η επαναφορά του στοιχείου της ιερότητας στην τέχνη και την σύγχρονη ζωή και η καλλιέργεια της πνευματικότητας προς όφελος της θεατρικής πράξης έχουν τη δυνατότητα να αναμορφώσουν τους θεατές και τον θίασο κατανοώντας τη φύση των φαινομένων και καλλιεργώντας τον σπόρο της συμπόνιας από άνθρωπο προς άνθρωπο. Αυτά σχετικά με την τέχνη της αναπαράστασης.
Αν δεν υπήρχε καθόλου το χρήμα ως μέσο και εμπόδιο απόκτησης αγαθών, αν η φιλοδοξία αντικαθιστούνταν από την διάθεση για διερεύνηση και συμμετοχή, αν αυτό που είχε σημασία ήταν το έργο του καλλιτέχνη, εάν η αναγνώριση των καλλιτεχνών ήταν απλά το χειροκρότημα και η επιβράβευση μας ήταν απλά το χαμόγελο των θεατών τότε θα με ενδιέφερε να μιλήσω για τον χώρο της αναπαραστατικής τέχνης.
Προς το παρόν, ο χώρος του θεάτρου είναι δηλητηριασμένος από τους κανόνες της βιομηχανίας διασκέδασης. Για αυτό τον λόγο για εμάς η αναπαραστατική τέχνη είναι πάνω από όλα ένα πεδίο έρευνας και πειραματισμού πάνω στις σχέσεις συνάφειας των συντελεστών μιας παράστασης, ένα πείραμα που απλώνεται κάθε φορά από την παραγωγή μέχρι την φόρμα και το περιεχόμενο, είναι το πεδίο που συναντιόμαστε όλοι μαζί κάθε φορά με τον σκηνοθέτη και με τους συνεργάτες του Ινστιτούτο Πειραματικών Τεχνών για ένα έργο Τέχνης που σκοπό έχει να συζητήσει το ανθρώπινο όραμα για μια ελεύθερη και ευτυχισμένη ζωή.
+I.Π.Τ.: Υπάρχει μια πληθώρα από σεμινάρια θεάτρου όπως και σεμινάρια συγγραφής; Ποιος ο λόγος της ζήτησης αυτών από το θεατρόφιλο κοινό, τους σπουδαστές και αυτούς που θέλουν να εξασκήσουν τα εκφραστικά τους μέσα;
Σ.Δ.: Βιώνουμε τόσο μεγάλο κατακερματισμό της σκέψης και της αίσθησης, μια αγεφύρωτη απόσταση ανάμεσα στην επιθυμία μας και την επιβεβλημένη εργασία. Η συμμετοχή σε σεμινάρια υποκριτικής, φωτογραφίας, συγγραφής ενώνει και θεραπεύει αυτό το κενό. Οι άνθρωποι ψάχνουν την απόλαυση, θέλουν να εκφράσουν σκέψεις και συναισθήματα, να επικοινωνήσουν με άλλους, να πουν ιστορίες, να γνωρίσουν το άγνωστο, να διασκεδάσουν, να ανακαλύψουν νέες πλευρές του εαυτού τους. Όλα αυτά είναι που κάνουν και εμένα να συνεχίζω την έρευνα μέσα από αυτά τα σεμινάρια. Θέλουμε να μάθουμε μαζί, να εξερευνήσουμε ομαδικά, να διδαχθούμε ο ένας από τον άλλον, υπάρχει μια ανάγκη να γιορτάσουμε την στιγμή της μάθησης, να εξασκηθούμε πάνω σε νέους τρόπους και νέες πράξεις, να απολαύσουμε συλλογικά την διαδικασία της έρευνας.
+I.Π.Τ.: Ποιος είναι ο ερευνητικός στόχος του νέου σεμιναρίου «Έκσταση στο Σύγχρονο Θέατρο»; Τι θέλετε να δουλέψετε μαζί με τους συμμετέχοντες και πως πιστεύεται ότι αυτό θα λειτουργήσει;
Σ.Δ.: Σε αυτό το σεμινάριο θα ερευνήσουμε την εμπειρία της θεατρικής τέχνης. Η υποκριτική, το σωματικό θέατρο και η σκηνοθεσία μπορούν να εμπλουτίσουν αλλά και να εμπλουτιστούν από τις καθημερινές ανθρώπινες σχέσεις και την κοινωνική ζωή. Τι συμβαίνει όταν ο ηθοποιός, ο ασκούμενος, ο καλλιτέχνης αποκτά την δυνατότητα να μιλήσει για αυτό που τον τρομάζει να μιλήσει, να εκφράσει αυτό που τον εμποδίζει να εκφραστεί; Υπερβαίνοντας τα τεχνικά μέσα εστιάζουμε στο σώμα και την φωνή, την συγκέντρωση και την δύναμη της θεατρικής δράσης διερευνώντας την απελευθερωτική δυνατότητα για τον ηθοποιό και τον θεατή.
Η αληθινή έκφραση είναι όταν ο νους και το σώμα δίνουν δύναμη το ένα στο άλλο. Ο νους παύει να εμποδίζει το σώμα και το σώμα παύει να υπακούει τυφλά τους φόβους και τις αναστολές του νου. Εκείνη την στιγμή ανοίγουν οι δυνατότητες της εκστατικής εμπειρίας. Ο εκτελεστής μιας θεατρικής δράσης αποφασίζει να δράσει, τολμά να εισχωρήσει στον κόσμο του μύθου που έχει δημιουργήσει ο ίδιος ή που προϋπάρχει στον ρόλο. Τότε χρειάζεται να καταργηθεί η απόσταση μεταξύ της απόφασης και της ίδιας της εκτέλεσης, να καταργηθεί η απόσταση σκέψης και δράσης, αμφιβολίας και πραγμάτωσης. Εφαρμόζοντας τις ασκήσεις αυτές οι συμμετέχοντες στο σεμινάριο δίνουν βήμα-βήμα στο σώμα, την καρδιά και το νου την δύναμη και την τόλμη να κινηθούν, να αισθανθούν, να σκεφτούν. Το σώμα και οι ψυχικές παρορμήσεις δρουν αμοιβαία και συντονισμένα για χάρη της ελεύθερης έκφρασης, για χάρη μιας ελευθερίας που σχετίζεται με την ειλικρίνεια της παρουσίας των ηθοποιών επάνω στη θεατρική σκηνή αλλά και συνολικά στην καθημερινή ζωή.
Αυτοί που θα επιλέξουν να παρακολουθήσουν το σεμινάριο θα διαχειριστούν το ζήτημα της παρουσίας του σώματος και της ύπαρξης μέσα στο χώρο, στην θεατρική σκηνή αλλά και στην καθημερινότητα. Θα συναντήσουν νέες πλευρές του εαυτού τους καθώς μέσα από την εξάσκηση θα έχουν νοητικά και σωματικά προετοιμαστεί για αυτό το βήμα προς μια νέα, άγνωστη, αλλά βαθιά κρυμμένη μέσα μας κατάσταση. Σε αυτό το σεμινάριο θα δουλέψουμε την εκστατική απελευθερωτική δυνατότητα, την επαφή μας με το αρχέγονο με σκοπό να σπάσουμε τη λειτουργία της αναπαράστασης. Η έρευνα μας βασίζεται σε μια συλλογική και προσωπική συνθήκη που φέρνει στη σκηνή την αυθεντικότητα, παράγει το αυθεντικό ανθρώπινο βίωμα και για τον ηθοποιό και για τον θεατή, δημιουργεί το κοινό έδαφος, το σημείο όπου συναντιόμαστε.
+I.Π.Τ.: Πριν ξεκινήσουμε τη συνέντευξη μου λέγατε πως το τμήμα, η ομάδα που δημιουργείται κατά τη διάρκεια ενός σεμιναρίου υποκριτικής είναι ένα ολόκληρος θίασος, θέλετε να το αναπτύξετε περισσότερο;
Σ.Δ.: Σε όλα τα ανοιχτά σεμινάρια θεάτρου που διοργανώνει το Ινστιτούτο Πειραματικών Τεχνών δημιουργούνται εξ αρχής νέες σχέσεις. Η θεμελιώδης σχέση μεταξύ δασκάλου και εκπαιδευόμενου, οι φιλικές σχέσεις μεταξύ των ατόμων που συναποτελούν το σύνολο της ομάδας, συντροφικές σχέσεις μεταξύ όλων μας. Μέσα από τις ασκήσεις οι ασκούμενοι δημιουργούν ενός είδους καλοκάγαθων σχέσεων που κρατάνε καθ’ όλη τη διάρκεια του σεμιναρίου και πολλές φορές πέρα από αυτό. Η αγάπη είναι η πρωταγωνίστρια στα θεατρικά μας εργαστήρια. Η αγάπη και η φροντίδα με την οποία ο δάσκαλος πλησιάζει τον ασκούμενο, προφυλάσσει τον ίδιο τον εκτελεστή ώστε να μην πράξει κάποιο σφάλμα άθελά του που θα πληγώσει τον εαυτό του, τους άλλους ή την θεατρική δράση. Η ομάδα κάθε φορά είναι ένας ενιαίος οργανισμός. Το αίσθημα του κινδύνου, η πρωταρχική ανασφάλεια που μεταμορφώνεται σταδικά σε ικανότητα, η αίσθηση του φόβου να εκτεθείς αλλά και η δύναμη της προστασίας και η ώθηση από όλη την ομάδα συγχρόνως. Η δύναμη του ενθουσιασμού, η χαρά της εργασίας και της καλλιέργειας του εαυτού μέσα στο θεατρικό χωροχρόνο ενώνει όλους όσους είναι κομμάτι της ομάδας στο εδώ και τώρα, στο παρόν.
ΕΚΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΘΕΑΤΡΟ
Ανοιχτό Σεμινάριο Υποκριτικής από το Ινστιτούτο [Πειραματικών Τεχνών]
με τη Σίσσυ Δουτσίου
Κάθε Σάββατο & Κυριακή Ώρα 16:00 – 20:00
Έναρξη 20.10.2018
Krama Art Space (Σωκράτους 11, Αθήνα)
Δήλωση συμμετοχής / κράτηση θέσης : 2106465693 και 6951407792
περισσότερες πληροφορίες: https://theinstitute.info/?p=3015
