Συνέντευξη: Γιάννης Πανταζόπουλος, j.pantazopoulos@yahoo.gr
Φωτογραφίες: Θανάσης Καρατζάς, karatzas_t@yahoo.gr
“Οι ειδήσεις των 20:30 είναι όπως οι ασπρόμαυρες πολυκατοικίες. Ζήσε σε αυτό το διαμέρισμα, πάρε αυτό το μισθό, μείνε με αυτές τις συγκεκριμένες επιθυμίες και πέρα από αυτές υπάρχει το ‘κάτι άλλο’. Αν θέλεις λοιπόν, να ομορφύνεις τον κόσμο, για παράδειγμα, με ταξίδια, σου δίνεται η δυνατότητα μόνο για λίγες μέρες να μπορείς να το κάνεις. Δεν μπορείς να επιλέξεις να ταξιδεύεις για 3 μήνες, διότι είναι κάτι ‘πέρα από αυτό’ που θέλουν και τότε απομονώνεσαι, σε βάζουν στο περιθώριο, γίνεσαι η ‘τρελίτσα’ ή ο καλλιτέχνης, το φρικιό, παντού ταμπέλες.” Σίσσυ Δουτσίου
πηγή: περιοδικό ΓΚΡΕΚΑ
Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Αστροφυσική στο Μπράιτον, πήρε υποτροφία πηγαίνοντας στο Μεξικό για να καταλήξει σε αυτό που πάντα ήθελε: το θέατρο. Με την Σίσσου Δουτσίου συναντηθήκαμε στο θέατρο Παραμυθίας, εκεί όπου πρωταγωνιστεί στο έργο της Sarah Kane, «Ψύχωση». Καθισμένη από την πλευρά του θεατή αυτή την φορά, απαντά για την επικαιρότητα του έργου, για τα «θέλω» μας που δεν διεκδικούμε, την απεγνωσμένη ανάγκη για αγάπη, τον έρωτα, την σκοτεινή άβυσσο και την μοναξιά, που όπως λέει χαρακτηριστικά «είναι αυτή που θα μας κάνει να αναρωτηθούμε προς τα πού είναι το φως».
Γιατί γίνεται κάποιος ηθοποιός;
Ο καθένας έχει τους δικούς του λόγους. Για την μεταμόρφωση που σου δίνει την ελευθερία να ζήσεις κάτι πέρα από αυτό που θα μπορούσες να ζήσεις. Είναι όμως και λειτούργημα. Μέσα από ένα σανίδι μπορείς να μεταφέρεις κοινωνικές ιδέες αιώνων σε χιλιάδες κόσμου. Ένας ηθοποιός από μόνος του δεν προσφέρει κάτι, μόνο ως θίασος επιτυγχάνεται το θέατρο. Είναι η ανάγκη για μια συλλογική δουλειά και επικοινωνία.
«Ψύχωση», ένα έργο της Σάρα Κέιν, περισσότερο επίκαιρο από ποτέ;
Είναι αλλά θα μπορούσες να πεις ότι ήταν επίκαιρη και πριν 30 ή 50 χρόνια. Η επιλογή του έργου έγινε επειδή ήρθαμε όλοι αντιμέτωποι με προσωπικά αδιέξοδα δικά μας, φίλων και της κοινωνίας. Οι αυτοκτονίες έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, ειδικά από το 2008 και μετά. Το έργο, παρόλο που είναι ένας ύμνος στην αυτοκτονία, είναι ταυτόχρονα και ένας ύμνος στην ζωή. Οι γρήγοροι ρυθμοί δεν μας αφήνουν να απολαύσουμε τίποτα, αυτή η απομόνωση δημιουργεί κάποια αδιέξοδα των επιθυμιών μας, άρα η ψύχωση μας φέρνει μπροστά σε αυτά τα δικά μας αδιέξοδα.
Όταν ενσαρκώνεις ένα τόσο δύσκολο ρόλο, θεωρείς ότι ανακαλύπτεις και κάποια όρια του εαυτού σου;
Ο ηθοποιός δεν ταυτίζεται με το ρόλο. Σωστά το λες, ενσαρκώνει το ρόλο, δίνει σάρκα και μεταφέρει σκέψεις. Τα δικά μου όρια πάλλονται και κολυμπάνε μέσα στα υπαρξιακά αδιέξοδα του ανθρώπινου είδους. Ο φόβος, η τρέλα, η κατάθλιψη είναι σημεία που όλοι έχουμε έρθει αντιμέτωποι.
Τι σου προκαλεί φόβο;
Η ύπαρξη, η ζωή και το χάος. Ό,τι τα πάντα παραμένουν ίδια ή ότι δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα.
Γιατί δεν διεκδικούμε τα «θέλω μας»;
Από τον φόβο να διατηρηθεί το «ως έχει». Δεν μπορώ να χάσω, να ριψοκινδυνέψω, να ρισκάρω, γιατί για να αποκτήσεις τα ‘θέλω’ πρέπει να επαναστατήσεις ενάντια σε κάτι.
«Αν πεθάνω αύριο να ξέρετε ότι θα έχω δολοφονηθεί στις ειδήσεις των 20:30»;
Οι ειδήσεις των 20:30 είναι όπως οι ασπρόμαυρες πολυκατοικίες. Ζήσε σε αυτό το διαμέρισμα, πάρε αυτό το μισθό, μείνε με αυτές τις συγκεκριμένες επιθυμίες και πέρα από αυτές υπάρχει το ‘κάτι άλλο’. Αν θέλεις λοιπόν, να ομορφύνεις τον κόσμο, για παράδειγμα, με ταξίδια, σου δίνεται η δυνατότητα μόνο για λίγες μέρες να μπορείς να το κάνεις. Δεν μπορείς να επιλέξεις να ταξιδεύεις για 3 μήνες, διότι είναι κάτι ‘πέρα από αυτό’ που θέλουν και τότε απομονώνεσαι, σε βάζουν στο περιθώριο, γίνεσαι η ‘τρελίτσα’ ή ο καλλιτέχνης, το φρικιό, παντού ταμπέλες. Κάποιοι άνθρωποι όμως δεν τις αντέχουν αυτές τις ταμπέλες και κλειδώνονται στην μοναξιά τους και την διαφορετικότητα τους. Οπότε κάποια στιγμή δίνουν ένα τέλος στο αβάσταχτο βάρος της απομόνωσης που κουβαλάνε.
Το έργο τι διδάσκει, ότι όλα τελειώνουν ή κάθε τέλος και μια νέα αρχή;
Σίγουρα το δεύτερο και όχι ότι η λύση είναι ο θάνατος. Μας βοηθά να κατανοήσουμε το γιατί, ότι το πρόβλημα δεν είναι προσωπικό αλλά κοινωνικό, φεύγει από το ιδιωτικό και γίνεται δημόσιο και είναι κάτι που σε απελευθερώνει. Για αυτό και οι αντιδράσεις του κοινού είναι οι ανάλογες. Δεν θα ξεχάσω ποτέ μια κοπέλα που ήρθε στα καμαρίνια, μετά το τέλος της παράστασης, αφήνοντας ένα σημείωμα. Μέσα σε αυτό έγραφε «ότι μέσα από εσένα άκουσα την μητέρα μου, η οποία έτρωγε φάρμακα, έπασχε από κατάθλιψη και αυτοκτόνησε όταν ήμουν 13 ετών. Ποτέ δεν μπόρεσα να την καταλάβω, αλλά μέσα από το έργο αντιλήφθηκα την απόφαση της μάνας μου να δώσει τέλος στην ζωή της». Τρέχω να την προλάβω για να την αγκαλιάσω αλλά δυστυχώς δεν πρόλαβα, είχε ήδη φύγει. Τέτοια περιστατικά σου δημιουργούν μια τεράστια ευθύνη, ότι κουβαλάς ιστορίες και συναισθήματα πολλών ανθρώπων.
Όλοι κρύβουμε μέσα μας μια σκοτεινή άβυσσο;
Σίγουρα, είτε αυτό είναι ζήλεια, φθόνος, μίσος, φόβος, τρόμος. Σκέψεις που δεν τις λέμε ούτε καν στον εαυτό μας. Αναπάντητα ερωτήματα και ένα αίσθημα της ματαιότητας που εισχωρεί μέσα σου όταν λες, γιατί τα κάνουμε όλα, αφού στο ίδιο μέρος θα καταλήξουμε. Όμως αυτό το αίσθημα είναι η αιτία για να δημιουργούμε νέες επιθυμίες που θα μας κάνουν πιο παθιασμένη την ζωή μας.
Πώς ένας άνθρωπος ανακαλύπτει το φως;
Έχοντας φιλίες που τον εμπνέουν, σχέσεις που διαρκούν, κάνοντας ταξίδια και φτάνοντας τον εαυτό σου στα άκρα- κάποιες φορές- γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να καείς.
Με τι υλικά εξελίσσεται η ζωή μας;
Οι επιλογές μας είναι δικές μας; Αποφασίζουμε στα 18 τι θα σπουδάσουμε, κάτι που θα κρίνει όλη την ζωή μας. Οπότε πρέπει να βρίσκεις χρόνο που να αποδεσμεύεσαι από όλες τις υποχρεώσεις και τις επιλογές, για να καθίσεις μόνος και να σκεφτείς, τι πραγματικά από όλα αυτά που θέλεις έχεις επιλέξει εσύ ο ίδιος; Για να δεις τότε, αν θέλεις να το συνεχίσεις ή τι νέο θέλεις να φέρεις στην ζωή σου, που δεν το έχεις κάνει μέχρι τώρα. Αυτό δεν επιτυγχάνεται όταν είμαστε στο τρέξιμο, παρά μόνο όταν είμαστε μόνοι μας. Η μοναξιά είναι αυτή που θα μας κάνει να αναρωτηθούμε προς τα πού είναι το φως..
Αυτή η απεγνωσμένη ανάγκη για αγάπη πώς θεραπεύεται;
Γιατί να θεραπευτεί; (γέλια). Θεραπεύεται με έναν υπέροχο εραστή, με δέκα καταπληκτικούς φίλους, ένα πάρτι χιλιάδων ατόμων. Με το να της δώσεις σάρκα και οστά. Η αγάπη είναι ειλικρίνεια, σεβασμός, εκτίμηση και είναι έκσταση. Η ένωση των ανθρώπων μπορεί να φέρει απίστευτα αποτελέσματα, σε κάνει να εμβαθύνεις στα χαρακτηριστικά σου αλλά και στα χαρακτηριστικά του άλλου, με αποτέλεσμα να μπορείς να κάνεις απίθανα πράγματα. Δύο άτομα «μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο».
Τον έρωτα πότε τον βιώνεις;
Όταν θέλεις να τον βιώσεις. Όταν ξεχειλίζει η καρδιά σου από ανάγκη για έρωτα, όταν το κορμί σου τρέμει για επαφή, όταν η καύλα, και εννοώ την ζωτική ενέργεια, ξεχειλίζει από όλο σου το σώμα.
Τι είναι η ευτυχία;
Αξιακό ερώτημα. Είναι η αγάπη, δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι άλλο. Είναι η κατανόηση του δώρου της αγάπης. Ευτυχία δεν είναι η φήμη, το χρήμα, τα αυτοκίνητα αλλά η αγάπη. Δεν κρατάει πολύ, διαρκεί μόνο κάποια λεπτά. Για χαρά μπορείς να μιλήσεις, για ευτυχία είναι πολύ δύσκολο. Το χρέος όμως που έχουμε εμείς είναι να επεκτείνουμε αυτά τα λεπτά, να εντοπίσουμε πότε είμαστε ευτυχισμένοι και να επιτείνουμε τον χώρο και τον χρόνο.
Αν έγραφες ένα σύνθημα σε ένα τοίχο, ποιο θα ήταν αυτό;
«Να μην ζήσουμε σαν δούλοι» και το «Έρωτας και χάος».
Το ωραιότερο ταξίδι σου;
Στους Αδαμάντινους Νήσους, μεταξύ Ινδίας και Ταϋλάνδης. Είναι ένα ταξίδι που μέχρι να πας, σου έχουν βγει έξω όλα τα σωματικά υγρά και όλες σου οι σκέψεις. Συναντάς ανθρώπους που είναι τόσο ευγενικοί και ανακαλύπτεις έναν επίγειο παράδεισο. Άνθρωποι που δεν τους έχει αγγίξει ο καπιταλισμός, ναι, εντάξει, πουλιούνται κοκακόλες αλλά διατηρούν μια πνευματικότητα, μια ευγένεια που με συγκλόνισε.
Μια εικόνα που δεν θα ξεχάσεις ποτέ;
Στο Βαρανάσι, στην Ινδία. Ένας ιερός και αρχαίος τόπος, όπου καίγονται οι νεκροί από όλη την χώρα. Ήταν τέτοιες μέρες, είχα κάνει Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά στην Ελλάδα και από την πολυτέλεια του Δυτικού κόσμου βρέθηκα στο απόγειο του Ινδουισμού. Χιλιάδες ναοί, κάτω ο Γάγγης και προχωράμε στο μέρος όπου καίγονται οι νεκροί. Δεν θα ξεχάσω ποτέ το σκοτάδι που υπήρχε, τον οδυρμό των γυναικών, την μυρωδιά του πτώματος και που είδα κάποια οστά να κρέμονται πάνω στις στάχτες.. είναι η εικόνα που δεν θα ξεχάσω ποτέ.
Τι όνειρα κάνεις;
(Παύση). Ότι δεν φοβάμαι να μεθύσω τόσο πολύ ώστε να ξεχάσω τον εαυτό μου.
Πώς περνάς τον ελεύθερο σου χρόνο;
Γράφοντας ποίηση.
Πες μου δύο στίχους.
Μπορείτε να με θάψετε ζωντανή, δεν θα με ενοχλούσε καθόλου.
Ποιο είναι το προσωπικό σου καταφύγιο;
Στο θέατρο του πάρκου του Κολωνού. Εκεί μπορείς να σκαρφαλώσεις, να πηδήξεις τα κάγκελα και να βρεθείς μόνη σου. Πολλές φορές πηγαίνω εκεί, είτε μεσημέρι είτε βράδυ. Περνάς μέσα από τα δέντρα, ανεβαίνεις από τα κάγκελα, μπαίνεις μέσα στο θέατρο, όπου μερικές φορές θα καθίσω στις θέσεις ή κάποιες άλλες στο κέντρο του θεάτρου. Εκεί είναι οι στιγμές που μένω απόλυτα μόνη μου, είναι ένα μυστικό μέρος. Τώρα, όχι πια. (γέλια)
Πώς φαντάζεσαι το μέλλον;
Δειλιάζω να το πω, αλλά πιστεύω ότι θα είναι ζοφερό. Αν δεν υπάρξουν αντιστάσεις ή εξεγέρσεις δεν βλέπω μέλλον. Δεν σημαίνει ότι θα αλλάξει ο κόσμος αλλά θα δημιουργηθούν νέες αμφιβολίες και νέες στάσεις.
1) Η παράσταση «Ψύχωση» της Sarah Kane, σκην. Τάσος Σαγρής με την Σίσσυ Δουτσίου , παίζεται έως τις 24/1/2015 κάθε Πέμπτη, Παρασκευή & Σάββατο στις 21.30 στο θέατρο Παραμυθίας (Παραμυθίας 27 & Πλαταιών, Κεραμεικός) Περιοδεία: Πάτρα 29/1 έως 8/2, Θεσσαλονίκη 27/2 έως 15/3, Ηράκλειο 20-21-22/3, Λευκωσία 14-17/5.
2) Από τις Εκδόσεις Κενότητα, κυκλοφορεί και η ποιητική συλλογή της Σίσσυς Δουτσίου, «Προσβολή Δημοσίας Αιδούς».