Στον φιλόξενο πάντα Πολυχώρο Τέχνης Αλεξάνδρεια της Πλατείας Αμερικής παρακολουθήσαμε το καινούργιο έργο της πολύπειρης ηθοποιού, συγγραφέως και σκηνοθέτιδας Μαίης Σεβαστοπούλου, που δόθηκε σε περιορισμένο σχετικά αριθμό παραστάσεων, με τον τίτλο “Μακτούμπ” (η λέξη στα αιγυπτιακά σημαίνει πεπρωμένο, μοίρα, αυτό που ονομάζουμε συνήθως “κισμέτ”). Ο τίτλος του έργου παραπέμπει, κατά τη συγγραφέα, στη μοιρολατρία του αιγυπτιακού λαού που είχε, υποτίθεται διαποτίσει και τους Έλληνες της Αιγύπτου, με αποτέλεσμα να αποδέχονται εύκολα το “γραμμένο”. Αν αυτό είναι αλήθεια ιστορική, δεν μπορώ με βεβαιότητα να πω, αλλά αποτελεί οπωσδήποτε την αλήθεια του έργου και αυτό έχει σημασία.
Είναι, αν θυμάμαι καλά, το δέκατο έργο της Σεβαστοπούλου που ανεβάζει η ίδια στη σκηνή και μπορώ να πω ανεπιφύλακτα το καλύτερό της. Το “Μακτούμπ” αφορά τρεις Ελληνίδες της Αιγύπτου, αδελφές, που υποχρεώνονται σε νεαρή ηλικία να εκπατριστούν και η εγκατάστασή τους στην Αθήνα της δεκαετίας του ’60 -στην πραγματικότητα στην Αθήνα του σήμερα- επιδρά καταλυτικά στον ψυχισμό καθεμίας, με διαφορετικό κάθε φορά τρόπο. Τις συναντάμε ώριμες γυναίκες πια στην Ελλάδα της κρίσης και παρακολουθούμε τις συγκρούσεις, το μίσος αλλά και την απωθημένη αγάπη που τρέφουν η μία για την άλλη, πράγμα που τις φέρνει σε τελική συνάντηση. Η τοπιογεωγραφία του έργου είναι συμβατική. Παρόλο που η αιγυπτιώτισσα συγγραφέας μεταφέρει όσο μπορεί πιο πιστά τον ψυχικό κόσμο των ξεριζωμένων συμπατριωτών της, η ιστορία τους θα μπορούσε να συμβαίνει σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, όπου υπάρχουν άνθρωποι βίαια εκπατρισμένοι και όπου το “μακτούμπ” αποτελεί δραστικό μέρος της καθημερινότητας.
Πρόκειται για ένα έργο καθαρά ρεαλιστικό, επεξεργασμένο στις λεπτομέρειες, φινιρισμένο, χωρίς συμβολιστικές προσμείξεις ή άλλες ψευδοποιητικές νοθεύσεις, ένα είδος που μας λείπει σήμερα απελπιστικά και πρέπει να το στηρίξουμε. Επίσης, για μια συγγραφέα που χειρίζεται πάρα πολύ ικανά τόσο τη γλώσσα όσο την ψυχολογία των ηρώων της, που έχει πράγματα να πει και πρέπει, επιτέλους, να την προσέξουμε.
Η σκηνοθεσία της συγγραφέως είναι άμεση, καθώς υπηρετεί τον ζωτικό μύθο του έργου χωρίς παρεκκλίσεις, φωτίζει κατά πρόσωπο τους χαρακτήρες δίχως κενά, ζωγραφίζει τις καταστάσεις με ζωηρά “πλακάτα” χρώματα και αποσπά πηγαίες ερμηνείες. Οι στιβαρές και «γεμάτες» υποκριτικές είναι το κυριότερο επιχείρημα της παράστασης. Η Μαίη Σεβαστοπούλου αυτοσκηνοθείται με ταυτοπάθεια συγκινητική, η Δέσποινα Πόγκα “μέσα” σε ό,τι κάνει, η Μαρία Μακρή συναρπαστικά ζωντανή και επίκαιρη.
Στο Θέατρο Vault, σε μια σειρά παραστάσεων αφιερωμένων στις μητέρες σημαντικών ανδρών με γενικό τίτλο : “Ο γιος μου”, η καλή μας ηθοποιός και συγγραφέας Χρύσα Σπηλιώτη γράφει και υποδύεται την Ιταλίδα Ρεγγίνα Τουρίνι, μάνα του συνθέτη Νικόλαου Μάντζαρου που μελοποίησε τον “Ύμνο στην Ελευθερία” του στενού του φίλου Διονύσιου Σολωμού και έγινε ο “Εθνικός μας Ύμνος”. Το έργο της Σπηλιώτη, ένας “πολυφωνικός μονόλογος” γραμμένος σε ποιητικότατο επτανησιακό ιδίωμα, “ρέει” μουσικά, είναι μια καντάτα για την αιώνια γυναίκα, μάνα, αδερφή, σύζυγο, ερωμένη και ένας ύμνος στον ασταμάτητο αγώνα της να κερδίσει τη δική της ελευθερία. Ενώ συγχρόνως φωτίζει την ιδιαίτερη, συναισθηματικά φορτισμένη, αξονική σχέση της μεσογειακής μάνας με το αρσενικό παιδί της. Μέσα στους κρότους, λάμψεις, αίματα της γεννώμενης ελληνικής “ελευθερίας”, που “μας την έταξαν και αυτή λειψή”, κατά τη ρήση του ποιητή, θα κυλήσει όλη η ζωή της Ρεγγίνας Τουρίνι, που την πάντρεψαν στα δεκατέσσερά της με τον μόλις δεκαεξάχρονο Ιάκωβο Μάντζαρο… Θα πω και εδώ ότι πρόκειται για το ωριμότερο έργο της Χρύσας Σπηλιώτη. Μια μεστή και ουσιώδης αφήγηση “εκ νεκρών” της μάνας του “εθνικού μας συνθέτη”, που κάνει τον γλυκόπικρο απολογισμό του βίου της για να αφήσει μετέωρο το αναπάντητο έως σήμερα ερώτημα που όλους μας βασανίζει: “Τι απόγινε το τραγούδι της ελευθερίας μας;”.
Η σκηνοθεσία του Αυγουστίνου Ρεμούνδου (χορογραφία Μάτας Μάρα) αγκαλιάζει το έργο με αγάπη, οδηγεί τη Χρύσα Σπηλιώτη ως ηθοποιό σε μια γεμάτη, ουσιαστική ερμηνεία του άχρονου, δίχως ηλικία, αλλά με ιστορία ρόλου, μέσα από τους μουσικούς δρόμους του ίδιου του Μάντζαρου, επεξεργασμένους ώστε να αποκτήσουν την αρχική τους καθαρότητα και λάμψη από τον Νικόλα Καρίμαλη. Με ωραία σκηνικά, κοστούμια της Τόνιας Αβδελοπούλου και υποβλητικούς φωτισμούς του Βαγγέλη Μούντριχα, με άρτια βίντεο του Νικήτα Χάσκα.
ΠΗΓΗ: http://www.avgi.gr/article/10971/8587349/matia-sto-neoelleniko-ergo#
